Uchwałą 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2016 r. w sprawie prowadzonej pod sygnaturą III CZP 86/15 SN ustalił, iż Sąd może oddalić wniosek o wpis do księgi wieczystej, jeżeli istnieje znana mu urzędowo przeszkoda do jego dokonania.
Zgodnie z art. 6269 kpc) Sąd oddala wniosek o wpis, jeżeli brak jest podstaw albo istnieją przeszkody do jego dokonania. Na tle tego przepisy powstała wątpliwość, czy przeszkodami do dokonania wpisu mogą być objęte jedynie przeszkody ujawnione w treści wniosku i dokumentach dołączonych do wniosku, czy również okoliczności i fakty znane Sądowi z urzędu tj. fakty powszechnie znane lub znane Sądowi z innych postępowań, czy treści innych ksiąg wieczystych i wniosków.
Do tej pory istniała rozbieżność i tak w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2003 r. SN wyraził pogląd, iż Sąd nie może odmówić dokonania wpisu w księdze wieczystej na podstawie okoliczności, które są powszechnie znane lub doszły do jego wiadomości w inny sposób niż przez badanie treści wniosku, treści i formy dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi wieczystej.
Odmienne stanowisko przyjął SN w postanowieniu z dnia 15 grudnia 2005 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że sąd wieczystoksięgowy może odmówić wpisu w księdze wieczystej, gdy istnieje znana mu urzędowo przeszkoda do jego dokonania.
Komentowana uchwała rozstrzyga tą wątpliwość jednoznacznie dopuszczając możliwość oddalenia wniosku o wpis, z uwagi na posiadaną przez Sąd z urzędu wiedzę o przeszkodzie do dokonania wpisu.
Sąd Najwyższy w dniu 26 lutego 2015 r. w uchwale 3 sędziów wydanej w ramach sprawy prowadzonej pod sygnaturą III CZP 106/14 potwierdził, że przepis art. 788 § 1 k.p.c. ma zastosowanie w razie
przejścia uprawnienia lub obowiązku w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową (art. 551 § 5 i art. 584[2] § 1 k.s.h.).
Powyższe oznacza, że w przypadku gdy po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu wierzyciel lub dłużnik będący przedsiębiorcą przekształci się w spółkę kapitałową Sąd na podstawie art. 788 § 1 k.p.c. nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.
